O Broad Haven a Little Haven, i Druidstone, Niwgwl a Thyddewi, mae arfordir Sir Benfro, ei physgod, ei goleudai, ei phalod a'i fywyd morol yn doreithiog ym mhantomeim Nadoligaidd Theatr Torch, Rapunzel, y gellir ei weld ar lwyfan Theatr Torch fis hwn.

Mae gwarcheidwad y Cleddau, Periwinkle (a chwaraeir gan Eifion ap Cadno), yn ffrindiau gyda phob creadur môr ac yn ymfalchïo yn y bywyd morol sy'n ei amgylchynu, gan gynnwys y gwymon goruwchnaturiol, a grëwyd gan yr haul a'r dŵr hallt ger goleudy Rapunzel.

Mae'r gwymon yn chwarae rhan annatod yn y pantomeim ac yn gwneud i wallt Rapunzel dyfu'n hir, yn hir iawn, iawn ac yn gryf. Mae'r gwymon yn y pantomeim yn tynnu poen ac yn gwella salwch a'r gwymon hwn a ddefnyddiwyd i achub bywyd Rapunzel pan aeth yn sâl iawn. Ond dim ond un broblem fach sydd! Cafodd ei gwarchod yn ffyrnig gan wrach fôr ddychrynllyd… Mam Gothel!

“Roedd ei rhieni’n gwybod beth oedd angen iddyn nhw ei wneud, roedden nhw wedi clywed y straeon am yr eli tanddwr, y feddyginiaeth hudolus, dail bywydol y gwymon! Felly fe wnaethon nhw’r hyn y byddai unrhyw riant cariadus wedi’i wneud a phlymio’n ddwfn, ddwfn i’r môr i gasglu rhywfaint o’r gwymon hudolus i achub eu merch,” eglurodd Chelsey Gillard, Cyfarwyddwr Artistig Theatr Torch.

Ond nid yn unig y mae'r gwymon yn fuddiol i Rapunzel ar lwyfan y Torch, mae hefyd yn fuddiol i bawb yn y gymdeithas fel yr eglura Ellen Picton, Maethegydd Cofrestredig yn Healthaspire yn Aberdaugleddau:

“Mae gwymon yn fwyd gwych go iawn, ac rydym mor ffodus i gael digonedd ohono yma yn ein sir. Gall gwymon gynnal iechyd y thyroid oherwydd ei gynnwys ïodin, mae'n gwella iechyd y coluddyn gyda ffibr a phrebiotegau, mae'n hyrwyddo iechyd y galon trwy helpu i ostwng colesterol a phwysedd gwaed ac yn rhoi fitaminau a mwynau hanfodol fel A, C, E, K, B12, haearn a chalsiwm.”

Mae ei boblogrwydd yn tyfu yma yn Sir Benfro nid yn unig ar ein platiau ond ar y pridd fel yr eglura Câr y Môr sy'n tyfu gwymon a physgod cregyn ar eu ffermydd môr, ac sy’n defnyddio dulliau sy'n hyrwyddo bioamrywiaeth heb ddefnyddio gwrteithiau artiffisial, plaladdwyr na dŵr croyw:

“Nid yw hyn yn newydd - roedd cenedlaethau o'n blaenau yn pysgota'n lleol ac yn gwasgaru gwymon ar gaeau i faethu'r tir. Rydym yn parhau â'r traddodiadau hynny, gydag ychydig o ddiweddariadau modern, i adael moroedd a phriddoedd Cymru yn iachach a rhoi bwyd lleol maethlon yn ôl ar ein byrddau.

“Rydym yn hyrwyddo model adfywiol lle mae ffermio môr yn gwella bioamrywiaeth ac yn creu ffrydiau incwm ychwanegol i bysgotwyr. Gan ddefnyddio cynhyrchion gwymon ar dir, rydym yn gobeithio lleihau dibyniaeth ar agrogemegol ac integreiddio â ffermio tir cynaliadwy i wella iechyd y pridd,” meddai llefarydd ar ran Câr y Môr.

Gellir gweld Rapunzel yr antur syfrdanol ar lwyfan Theatr Torch nawr tan ddydd Sul 28 Rhagfyr. Pris tocyn: £24.50 | £20.00 Gostyngiadau | £78.00 Teulu. Am ragor o wybodaeth ewch i wefan Theatr Torch www.torchtheatre.co.uk neu ffoniwch y Swyddfa Docynnau ar (01646) 695267 neu gliciwch yma.